موزه های علمی دانشگاهی و یك سال سوختن و ساختن با كرونا
فقط سفر: سالی که گذشت، سالی متفاوت در تاریخ تاسیس خیلی از نهادهای علمی بشمار می رود. آموزش، پژوهش و ترویج علم در این سال با تغییرات اساسی ای روبرو شدند. این تغییرات، دامن موزه های علمی را که یکی از اصلی ترین نهادهای ترویج علم به شمار می روند نیز گرفت.
به گزارش فقط سفر به نقل از ایسنا، سال ۱۳۹۹ برای موزه های علمی با بحران شیوع ویروس کرونا و تعطیلی طولانی مدت آنها شروع شد. در این میان، موزه ملی علوم و فناوری ایران برنامه های خودرا به صورت مجازی سازماندهی کرد و همین طور تغییراتی در نوع برنامه های این مجموعه به وجود آمد.
همچون ی این تغییرات می توان به راه اندازی وب سایتی برای مقابله با شیوع اخبار نادرست غیرعلمی پیرامون کرونا اشاره نمود که البته بررسی این وب سایت که عنوان آن پالانیوز است، نشان میدهد از نیمه ی آبان دیگر به روز نشده است. به قول رئیس موزه ملی علوم و فناوری ایران از شروع راه اندازی این وب سایت سعی شده بود با دعوت از متخصصان حوزه های مختلف از آنها بخواهند اطلاعاتی را که می توانند، به زبان ساده و روشن برای مردم بیان کنند.
در ابتدای شیوع ویروس کرونا بازدید حضوری از موزه های علمی نیز همانند موزه های تاریخی ناممکن شد. تعدادی از موزه ها امکان بازدید مجازی از محیط موزه را برای مردم فراهم کردند که موزه ملی علوم و فناوری ایران نیز از این دسته بود.
گسترش کووید-۱۹ در کشور فقط بر نوع بازدید از این موزه ها اثر نگذاشت، بلکه برگزاری ششمین نشست موزه های دانشگاهی را هم با تاخیر دو ساله ای روبرو کرد. پنجمین نشست تخصصی موزه های دانشگاهی کشور در زمستان ۱۳۹۷ برگزار شد، اما برگزاری دوره ی بعدی آن به زمستان دو سال بعد موکول شد. رئیس موزه ملی علوم و فناوری ایران در این جلسه که هشتم بهمن ماه سال ۹۹ انجام شد و عنوان آن «موزه های دانشگاهی در زمان کووید-۱۹» بود، اعلام نمود که بخشنامه شورای موزه های دانشگاهی به زودی منتشر خواهد شد.
یکی دیگر از اقدامات موزه ملی علوم و فناوری ایران در سال قبل برگزاری ششمین جشنواره علم برای همه بود که این جشنواره نیز از تاثیرات شیوع ویروس کرونا در امان نبود. متولیان برگزاری این جشنواره که به مناسبت هفته ی جهانی علم برگزار می شود، طی دو فراخوان از کودکان و نوجوانان خواسته بودند داستان های علمی تخیلی با موضوع «بلاهای میکروبی، ویروسی و شیمیایی و تاثیر آن بر روی انسان، اجتماع و محیط زیست» بنویسند و همین طور بهترین کتاب علمی ای را که خوانده اند، به دوستانشان معرفی کنند.
سال ۱۳۹۹، سالی مهم در تاریخ موزه ملی علوم و فناوری محسوب می شود، چونکه بعد از گذشت ۱۵ سال از راه اندازی این موزه قرار شد ساختمانی "فاخر" در اراضی عباس آباد و در مجاورت فرهنگستان ها به این موزه اختصاص پیدا کند.
اما بزرگترین تاثیر کرونا بر موزه علم و فناوری این بود که میزبانی نشست کمیته بین المللی موزه های علوم و فناوری (سیموست) که به ایران سپرده شده بود، به سال بعد موکول شد. در سال ۱۳۹۸ اعلام شده بود موزه علوم و فناوری جمهوری اسلامی ایران میزبان نشست کمیته بین المللی موزه های علوم و فناوری (سیموست) خواهد بود. قرار بود این جلسه در اواخر مهر و اوایل آبان سالی که گذشت، برگزار شود؛ اما باتوجه به شیوع ویروس کرونا برگزاری این جلسه به سال ۲۰۲۱ موکول شد. برمبنای آن چه سیموست اعلام نموده است، این جلسه در ایام ۲۶ تا ۳۰ اکتبر ۲۰۲۱ به صورت آنلاین یا حضوری در تهران برگزار می گردد.
از موزه های دانشگاهی چه خبر؟
شاید مهم ترین رویداد حوزه ی موزه های دانشگاهی در سال گذشته، اعلام خبر برگزاری اولین جشنواره موزه های دانشگاهی از طرف معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران بود. سرسنگی با اشاره به اینکه همایش و جشنواره موزه های دانشگاهی اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۰ برگزار می شود، اعلام نمود بعد از تصویب اساسنامه شورای عالی موزه های دانشگاه تهران، نهادی مخصوص موزه های دانشگاه تهران به ریاست رئیس دانشگاه تشکیل خواهد شد که این شورا پروسه مدیریت موزه های دانشگاه را مدیریت خواهدنمود و استانداردهای بین المللی برای موزه های دانشگاه تدوین می کند.
در سالی که گذشت بانک اطلاعاتی موزه های دانشگاهی هم به اقدامی تبدیل شد که اجرائی شدن ذخیره اطلاعات در آن به برگزاری جلسات بعدی شورای موزه های دانشگاهی موکول شد. شورایی که میان برگزاری جلسه ی پنجم و ششم آن، وقفه ای دو ساله وجود داشت. نخستین خبر از ایجاد بانک اطلاعاتی موزه های دانشگاهی را سیف الله جلیلی، رئیس موزه ملی علوم و فناوری ایران در سال ۱۳۹۸ بیان کرد. او با اشاره به ایجاد بانک اطلاعاتی موزه های دانشگاهی در قالب یک نرم افزار در فضای وب اظهار داشته بود: بدین ترتیب موزه های دانشگاهی می توانند اطلاعات اشیاء و امکانات خودرا در نرم افزار وارد کنند تا حداقل مردم به صورت مجازی با اطلاعات آنها آشنا گردند.
جلیلی در مهر ماه ۱۳۹۹ و قبل از برگزاری ششمین جلسه شورای موزه های دانشگاهی در پاسخ به پرسشی درباره سرنوشت این بانک اطلاعاتی به ایسنا اظهار داشت: پلت فرم بانک اطلاعاتی موزه های دانشگاهی آماده شده است و این بانک از لحاظ نرم افزاری مهیاست. بناست در جلسات بعدی شورای موزه های دانشگاهی این مساله به بحث گذاشته شود. در جلسه قبلی این شورا تفاهم بر روی این که این اطلاعات به چه شکلی ارائه شود، وجود نداشت. اگر اطلاعات موزه های دانشگاهی به صورت یک پایگاه اطلاعاتی منسجم شکل بگیرد، نه فقط برای داخل کشور بلکه برای افراد خارج از کشور هم قابل استفاده می باشد.
سال ۱۳۹۹ و شیوع ویروس کرونا حدودا بر همه ی جوانب کارهای علمی کشور تاثیر گسترده ای داشته است و موزه های علم و فناوری و دانشگاهی نیز از این تاثیر بی نصیب نمانده اند. بنظر می رسد موزه ملی علوم و فناوری تاحدودی توانست در کارهای خود در دوران کرونا انعطاف ایجاد و نقش ترویجی خودرا ایفا کند. شاید شیوع کووید-۱۹ و خو گرفتن مردم به امکانات شبکه های مجازی برای کار و تفریح، فرصتی مغتنم برای مروجان علم در موزه های علمی باشد تا تغییرات بنیادینی را در کارهای خود عرضه کنند و به مخاطبان خود بیش از پیش نزدیک شوند.
منبع: فقط سفر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب