آیا از نمد صنایع دستی، کلاهی برای رونق اقتصادی ایلام بافته می شود؟
به گزارش فقط سفر، ایلام: استان ایلام با تولید متنوع صنایع دستی، از فرش و گلیم نقش برجسته گرفته تا گیوه بافی و چرم دوزی، نقشی بهادار در معرفی فرهنگ ایران دارد؛ اما استفاده از بازارهای مرزی عراق و صادرات به اروپا، فرصتی است که نیازمند حمایت های بیشتر مسئولان برای شکوفایی این هنر-صنعت است.
به گزارش فقط سفر به نقل از خبرگزاری ایرنا، استان ایلام با تاریخ و فرهنگی کهن، در زمره مهم ترین قطب های صنایع دستی کشور بشمار می رود و هنر صنعتگران این دیار جلوه ای از اصالت و تمدن ایران زمین را به نمایش می گذارد.
صنایع دستی متنوع این استان شامل فرش بافی، گلیم نقش برجسته، نمدمالی، گیوه بافی، چیت بافی، سیاه چادر بافی، جاجیم بافی، سفالگری، عروسک سازی و چرم دوزی است که بیشتر توسط روستاییان و عشایر منطقه و با بهره گیری از مواد اولیه طبیعی تولید می شود.
این محصول ها، افزون بر زیبایی و ارزش فرهنگی، نقشی تعیین کننده در معیشت خانواده های محلی دارند و چرخ اقتصاد خیلی از آنان را می چرخانند، اما با وجود غنای ایلام در عرصه صنایع دستی، این استان هنوز نتوانسته جایگاه شایسته ای در بازارهای داخلی و خارجی به دست آورد.
وابستگی به فروش محصول در روزهای خاص، نبود زیرساخت های مناسب برای ایجاد نمایشگاه دائمی و مشکلات بازاریابی، همچون موانع اصلی در این بخش بشمار می رود و این در حالیست که نزدیکی ایلام به استانهای مرزی عراق مانند میسان، دیاله و واسط، زمینه مناسبی برای توسعه صادرات صنایع دستی به کشورهای همسایه فراهم آورده است.
مسئولان استانی معتقدند پیوند مؤثر ایلام با عراق فرصتی مغتنم برای معرفی هنرهای دستی و سوغات محلی استان است، اما بهره برداری از این روابط نیازمند برنامه ریزی، حمایت و گسترش زیرساخت های صادراتی است.
یکی از راهکارهای اساسی برای رونق صنایع دستی ایلام، ایجاد نمایشگاه های دائمی در شهرستان های مختلف استان است، چنین نمایشگاه هایی نه فقط بستری مداوم برای عرضه و فروش محصولات فراهم می آورد، بلکه به معرفی این ظرفیت ها در کشور نیز کمک می نماید.
کارشناسان تاکید دارند که عرضه صنایع دستی نباید محدود به ایام خاصی مانند نوروز باشد و باید شرایطی فراهم گردد تا این محصولات در طول سال در دسترس گردشگران و بازارهای داخلی و خارجی قرار گیرد.
صنایع دستی ایلام با طرح ها و نقش های اصیل خود، بازتاب دهنده فرهنگ و تمدن این دیار است و به سبب استفاده از مواد طبیعی، جذابیت زیادی برای گردشگران و بازارهای صادراتی دارد؛ قالی بافی و گلیم نقش برجسته به عنوان محصولات شاخص، توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کنند و سفالگری و گیوه بافی نیز جایگاه ویژه ای در هنرهای سنتی این منطقه دارند.
استان ایلام با برخورداری از ظرفیتهای بی نظیر در عرصه صنایع دستی، افزون بر سهم اقتصادی، شناسنامه ای فرهنگی برای معرفی ایران به جهان است و شتاب دهی به روند صادرات این محصولات، ایجاد زیرساخت های فروش دائمی و پشتیبانی از هنرمندان محلی، قدمی حیاتی برای شکوفایی بیشتر صنایع دستی این استان خواهد بود.
فعالیت ۳۳ رشته صنایع دستی در ایلام
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان ایلام در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در این زمینه توضیح داد که ۲۰ هزار صنعتگر در استان شناسایی شده که در ۳۳ رشته صنایع دستی و در ۱۵۰ کارگاه فعالیت دارند.
«فرزاد شریفی» با اشاره به پیشرفت های چشم گیر استان در بخش صنایع دستی، گردشگری و میراث فرهنگی، اظهار داشت: استان ایلام به عنوان پدیده نوظهور گردشگری در کشور مطرح و شناخته شده است.
وی اضافه کرد: در سالیان اخیر اقدام های قابل توجهی در عرصه صنایع دستی انجام شده است و نمایشگاه های صنایع دستی استان در خارج از کشور برای فروش محصولات برگزار شده اند.
بیمه صنعتگران؛ چالشی اساسی
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان ایلام با اشاره به مشکلات صنعتگران حوزه صنایع دستی اظهار داشت که بیمه تامین اجتماعی مهم ترین چالش این بخش است و تلاش ها برای حل این مشکل با همکاری سازمان تامین اجتماعی ادامه دارد.
شریفی از دریافت نشان جغرافیایی چاقوسازی (بوگده) به نام شهرستان ملکشاهی آگاهی داد و بیان کرد: چاقوسازی از هنرهای بومی و قدیمی این منطقه شمرده می شود و پیشینه ای بالاتر از چند صد سال دارد.
وی اشاره کرد که صنعت چاقوسازی که ریشه در دوران استفاده از سلاح سرد دارد، ابتدا به عنوان ضرورت زندگی پایه گذاری شد و بعدها در قالب یک هنر و صنعت گسترش یافت.
شریفی تصریح کرد: بوگده سازی که از مواد خاصی مانند فنر خودرو، کنز بلبرینگ ماشین سنگین برای بدنه و شاخ یا استخوان حیوانات برای دسته استفاده می شود، از کیفیت و مقاومت بالایی برخوردارست و شکل منحصر به فرد این چاقو، خاص منطقه ملکشاهی است و همه مراحل ساخت آن بدون استفاده از ابزار صنعتی، به صورت سنتی و دستی به انجام می رسد.
مدیرکل میراث فرهنگی ایلام اضافه کرد: چاقوسازی یا بوگده سازی یکی از ظرفیتهای بزرگ صنایع دستی استان بشمار می رود و این هنر-صنعت در نوع خود بی نظیر است.
وی افزود که حال در کنار سایر صنایع دستی ایلام، در قراردادهای صادراتی با چند کشور خارجی روند فروش محصولات در بازارهای بین المللی شروع شده است.
فروش ۹۰ میلیاردریالی صنایع دستی ایلام
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایلام اعلام نمود که حدود ۹۰ میلیاردریال محصولات صنایع دستی و سوغات محلی در نمایشگاه های نوروزی استان به فروش رفته است.
شریفی اظهار نمود این میزان فروش در بازه زمانی ۲۹ اسفند ۱۴۰۳ تا ۱۱ فروردین ۱۴۰۴ در نمایشگاه های صنایع دستی و سوغات محلی مناطق مختلف استان انجام شده است.
وی افزود در روزهای نوروز امسال نمایشگاه های صنایع دستی و سوغات محلی در شش شهرستان ایلام، بدره، دره شهر، آبدانان، دهلران و مهران دایر شد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان ایلام تصریح کرد این نمایشگاه ها شامل ۱۲۰ غرفه با حضور صنعتگران و هنرمندان بر پا شد.
شریفی بیان کرد در این نمایشگاه ها آثاری چون محصولات چرمی، حصیر، گوهر و سنگ های تزئینی و قیمتی، البسه محلی، گیوه، قالیچه، گلیم و گلیم نقش برجسته و… در معرض دید و فروش گردشگران و مسافران نوروزی قرار گرفت.
ضرورت ایجاد نمایشگاه های صنایع دستی ایلام در عراق
با توجه به ۴۳۰ کیلومتر مرز مشترک ایلام با عراق، نمایشگاه های صنایع دستی استان در سالیان اخیر چندین بار در شهرهای مختلف عراق برگزار شده که این نمایشگاه ها فرصتی مناسب برای معرفی آثار هنرمندان ایلام و توسعه بازارهای صادراتی فراهم آورده است.
مرز بین المللی مهران یکی از پرکاربردترین ورودی ها برای توریستهای خارجی عراقی است که بطور قابل توجهی به افزایش تعداد توریستهای خارجی استان منجر گردیده است و این روند می تواند زمینه ساز رونق اقتصادی در عرصه صنایع دستی باشد؛ حوزه ای که با تولیدات خاص و اصیل خود، مورد استقبال بازارهای داخلی و خارجی قرار گرفته است.
صادرات به کشورهای اروپایی؛ فرصتی ویژه
محصولات صنایع دستی ایلام به سبب کیفیت بالا و زیبایی خاص، حال به سفارش کشورهای اروپایی تولید و صادر می شود، البته استعداد و هنر صنعتگران ایلامی نیاز به ظرفیت سازی و تقویت دارد تا بتواند دامنه فعالیت خودرا گسترش دهد و برگزاری نمایشگاه های داخلی و خارجی یکی از بهترین راه ها برای معرفی آثار و جذب مشتریان جدید برای هنر ایلامی است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان ایلام، با اشاره به ورود گردشگران عراقی به ایلام بوسیله مرز بین المللی مهران، اظهار داشت: تعداد گردشگران عراقی که در طول سال وارد استان می شوند بسیار قابل توجه است و قسمتی از این گردشگران در استان مستقر شده و اقامت می کنند.
شریفی اضافه کرد: در سال ۱۴۰۳، استان ایلام میزبان ۴۵ تور گردشگری خارجی بوده است که در استان اقامت گزیده اند.
وی با اعلان اینکه تدابیر ضروری جهت ماندگاری گردشگران عراقی با همکاری دستگاه های مرتبط اندیشیده شده است، اظهار داشت: قسمتی از گردشگران عراقی برای خرید صنایع دستی به بازارهای استان مراجعه می کنند که همین مساله نشان دهنده تأثیر توسعه بازارهای صنایع دستی در جذب بیشتر گردشگران به استان است.
نمایشگاه های صنایع دستی ایلام در عراق و کشورهای دیگر، نه فقط فرصتی برای ارائه هنر صنعتگران استان فراهم می آورد، بلکه اقتصاد محلی را نیز ارتقا خواهد داد، حضور توریستهای خارجی، خصوصاً عراقی ها، در استان ایلام تأثیر مستقیمی در رونق صنایع دستی و افزایش درآمد هنرمندان دارد و استمرار این روند، نیازمند برنامه ریزی دقیق تر و همکاری گسترده تر میان دستگاه های مرتبط می باشد.
برپایی نمایشگاه صنایع دستی در روزهای اربعین
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایلام اظهار داشت که سال قبل با برگزاری ۱۵۰ غرفه صنایع دستی و سوغات محلی در روزهای اربعین، صنعتگران ایلامی از محل فروش محصولات خود ۵۱ میلیارد و ۳۲۰ میلیون ریال درآمد بوسیله محصولات متنوعی شامل چرم، زیورآلات سنگی، سبد و کیف حصیری، گلیم، نمد، شیرینی ها و مواد غذایی محلی کسب کردند.
شریفی اعلام نمود که امسال نیز غرفه های اطلاع رسانی گردشگری و نمایشگاه های صنایع دستی برای معرفی ظرفیتهای گردشگری و عرضه محصولات بومی و محلی در شهرستان های محل عبور زوار بر پا خواهد شد.
وی اضافه کرد: همین طور غرفه هایی در پایانه مرزی مهران و مسیر زوار، با پخش فیلم ها و کلیپ های معرفی استان، توزیع اقلام تبلیغاتی و اپلیکیشن «ایلام بلد»، به معرفی ایلام و ارائه راهنمایی به زوار می پردازد.
شریفی هدف از برگزاری نمایشگاه های صنایع دستی در راه زوار، معرفی و عرضه محصولات بومی استان و استفاده از فرصت حضور زوار اربعین برای ترویج صنایع دستی و سوغات محلی مطرح کرد.
مدیرکل میراث فرهنگی اشاره کرد: مردم ایلام با پیشینه فرهنگی بالا و میهمان نوازی معروف خود، همیشه آماده پذیرایی از زوار هستند و عبور زوار اربعین فرصت مناسبی برای معرفی میراث فرهنگی، صنایع دستی و جاذبه های گردشگری استان فراهم می آورد.
فرصت های صادرات صنایع دستی به کشور عراق
نماینده مردم شهرستان های آبدانان، بدره، دهلران و دره شهر در مجلس شورای اسلامی با اشاره به هم مرز بودن استان ایلام با کشور عراق، از این فرصت به عنوان ظرفیتی باارزش برای معرفی و صادرات صنایع دستی بومی و محلی استان یاد کرد و بر ضرورت حمایت بیش از صنعتگران این حوزه اصرار کرد.
«اسدالله چراغی» بیان کرد: توسعه صنایع دستی افزون بر تقویت گردشگری منطقه، زمینه ساز درآمدزایی و رونق اقتصادی برای فعالان این حوزه خواهد بود و همین طور ایجاد بازارچه های دائمی صنایع دستی در شهرستان های جنوب استان ایلام همچون دهلران، آبدانان، بدره و دره شهر می تواند سبب رونق کسب وکار و شکوفایی اقتصادی این مناطق شود.
وی از مسئولان خواست شرایطی را برای صادرات تولیدات صنایع دستی به کشور عراق فراهم آورند و حمایت جدی تر از صنعتگران این حوزه را جزو اولویت های کاری خود قرار دهند.
نقش اربعین در معرفی صنایع دستی ایلام
نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه ایلام نیز اربعین را فرصتی بهادار برای برگزاری نمایشگاه های صنایع دستی و سوغات محلی دانست.
حجت الاسلام والمسلمین «اله نور کریمی تبار» از مسئولان ستاد اربعین و صنعتگران استان خواست در کنار ایستگاه های صلواتی، هنر صنایع دستی استان را به زوار اربعین عرضه کنند.
وی اصرار کرد که کیفیت بالا و قیمت مناسب صنایع دستی استان، سبب جذب مشتریانی از داخل و خارج کشور شده و صادرات این محصولات می تواند منبعی برای ارزآوری و اشتغال زایی باشد.
امام جمعه ایلام همین طور بر ضرورت کارهای تبلیغی و توسعه این حوزه اصرار کرد و این اقدامات را عاملی برای اشتغال زایی خانگی و پایدار دانست.
حجت الاسلام کریمی تبار خواهان ممانعت از صدور مواد خام مانند چرم و خاک سفال فرآوری نشده به خارج از استان شد و اظهار داشت: با بوجودآوردن صنایع تبدیلی و فرآوری در داخل استان، می توان افزون بر کاهش هزینه تولید، زنجیره ارزش تولید صنایع دستی را تکمیل کرد.
ضرورت استفاده بهینه از بازارچه های دائمی صنایع دستی
بازارچه های دائمی صنایع دستی استان ایلام، ظرفیتی مهم برای شکوفایی اقتصادی این حوزه شمرده می شود، شغل های در رابطه با صنایع دستی می توانند به عنوان منبع درآمد پایدار برای خانوارها نقش آفرینی کنند؛ به شرط آنکه کیفیت تولید، اصول بازاریابی حرفه ای و نحوه فروش محصولات به درستی مدنظر قرار گیرد.
فعالیت موثر در بستر فضای مجازی برای معرفی و فروش محصولات، توجه به ذائقه و نیاز مشتریان و همین طور پیشرفت کیفیت و بسته بندی کالاها، همچون مواردی است که باید توسط تولیدکنندگان و هنرمندان این حوزه برای توسعه بازارهای داخلی و خارجی رعایت شود.
اقدامات و اولویت ها در توسعه صنایع دستی
لازم است مسئولان صنایع دستی، اولویت را بر آموزش، فرهنگ سازی و ایجاد انگیزه در تولیدکنندگان برای عرضه محصولات مشتری پسند قرار دهند، چونکه با بهره بردن از دانش بومی و محلی و ترکیب انواع هنرها، می توان تولیداتی خلق کرد که علاوه بر زیبایی، بازارهای بین المللی را نیز جذب کرده و ارزآوری مطلوبی برای کشور داشته باشند.
همچنین به اعتقاد کارشناسان، برندسازی در صنایع دستی یکی از مهم ترین اقدامات برای پیشرفت کیفیت و افزایش رونق فروش این محصولات است. در زمان حاضر، واردات قاچاق صنایع دستی از کشورهایی همچون چین و هند، لطمه جدی به تولیدات داخلی وارد کرده است؛ چونکه این کالاها با قیمت های پایین تر در بازار عرضه شده و توان رقابت محصولات ایرانی را کاهش داده اند.
راهکارهای توسعه صنایع دستی و گردشگری ایلام
بررسی ها نشان میدهد که برای توسعه صنایع دستی در استان ایلام، با اقدام هایی همچون راه اندازی بانک اطلاعات جامع صنایع دستی با تمرکز بر کارهای مرتبط در یک ساختار منسجم، به هماهنگی تصمیم گیری ها برای پیشرفت این حوزه، تدوین استاندارد مواد اولیه و حفظ اصالت های بومی آن برای افزایش کیفیت محصولات، پشتیبانی از کارگاه های تولیدی و اعطای تسهیلات مالی و ایجاد بازارچه های دائمی صنایع دستی، افزایش پوشش بیمه برای صنعتگران و کارگران این حوزه همراه با تضمین امنیت اقتصادی می توان قدمهای بزرگی برداشت.
صنایع دستی، نمادی از فرهنگ و هنر ایرانی است که افزون بر حفظ میراث فرهنگی، می تواند به ایجاد اشتغال پایدار و رشد اقتصادی کمک نماید، یکی از اقدامات ضروری در این مورد، تغییر نگرش نسل جوان و تشویق آنها به فراگیری این هنرهای سنتی است.
حمایت مسئولان از هنرمندان و صنعتگران ایلامی بوسیله ایجاد روش های کاربردی و اقتصادی، سبب احیای این میراث گرانقیمت خواهد شد.
امید می رود مسئولان با حمایت بیش از هنرمندان و صنعتگران ایلامی، زمینه را برای رشد و توسعه صنایع دستی این استان فراهم آورند.
راه اندازی بازارچه های دائمی به ویژه در مناطق پرتردد، دسترسی سهل مردم به محصولات صنایع دستی و رونق گردشگری استان ایلام را بدنبال خواهد داشت.
منبع: onlytravel.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب