مدیر گروه گردشگری مركز پژوهش های مجلس:
دولت رئیسی از گردشگری نترسد
فقط سفر: مدیر گروه گردشگری مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: دولت سیزدهم با ترس و لرز با گردشگری برخود نکند. گردشگری آفت و لطمه دارد، ولی قابل کنترل و مدیریت است.
به گزارش فقط سفر به نقل از ایسنا، شهاب طلایی در نشستِ «تحول در زمینه گردشگری و دولت سیزدهم» که در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، با اشاره به تصویری که از صنعت گردشگری وجود دارد، با اشاره به اینکه صنعت گردشگری از بهمن ماه ۹۸ درگیر بحران کرونا شده و تمام زنجیره فعالیت کسب وکار در این عرصه تحت شعاع قرار گرفته است، با ارائه تصویری از این صنعت در ایران، تصریح کرد: پیش از کرونا، هشت میلیون و ۸۰۰ هزار نفر با انگیزه های مختلف به ایران سفر کردند که بیش از ۹۰ درصد آنها از کشورهای همسایه ها بودند، دو کشور عراق و آذربایجان بین ۴۰ تا ۵۰ درصد گردشگران ورودی ایران را می سازند.
او با استناد به آمارهای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، اضافه کرد: ۷۵ درصد ورودی ها از مرزهای زمینی بوده و برآوردها حاکی از این است که بین شش تا هفت میلیارد دلار درآمد ارزی از گردشگری تا قبل از کرونا حاصل شده است.
۳۰ درصد کارمندان دولت سفر نمی روند
این استاد دانشگاه با نگاهی به گردشگری داخلی، وضعیت آنرا نامناست خواند و اضافه کرد: برآوردها نشان میدهد ۴۰ درصد مردمِ ایران سفر را با رویکرد گردشگری انجام نمی دهند و سفر همچنان یک پدیده لوکس در میان خانواده ایرانی شمرده می شود و به تجربه اثبات شده که در بحران های اقتصادی، نخستین کالایی که از سبد خانوار کنار گذاشته می شود سفر است. برآورد دیگری نشان میدهد ۳۰ درصد کارکنان دولت در سال سفر نمی روند. این نشان میدهد سفر که مبنای توسعه در کشورها است، در ایران چه وضعیتی دارد. در آمریکا هر خانواده میانگین هفت بار در سال سفر می رود و حجم گردش مالی این کشور از گردشگری داخلی بسیار بزرگ است، ولی ما الگوی خاصی برای گردشگری داخلی نداریم، هرچند در زمینه قانون گذاری، قوانینی برای بهبود این روند تصویب شده است، اما در زمینه اجرا نتوانستیم متعهد به قوانین باشیم.
وی افزود: تا پیش از کرونا حدود ۱۰ میلیون نفر به خارج از کشور سفر کرده اند که ۵ میلیون نفر آنها رویکرد زیارتی داشتند و باقی هم رویکرد سیاحتی داشتند که بیشتر به کشورهای همجوار رفته اند.
او با اشاره به اینکه آمارهای اعلام شده از روند مثبت ورود و خروج توریست در چهار دهه اخیر حکایت دارد، اظهار داشت: با آن که صنعت گردشگری اولویت حاکمیت نبوده، ولی مسیر رو به رشدی داشته است. نمودارها نشان میدهد از ۵۰ _ ۶۰ هزار نفر توریست ورودی در سال ۱۳۵۶ به هشت و نیم میلیون توریست ورودی رسیده ایم و تعداد سفرهای خارجی شهروندان ایرانی از ۱۰۰ هزار نفر در سالهای اول انقلاب به ۱۰ میلیون نفر رسیده است.
کل هتل های ایران به اندازه هتل های یک شهر ترکیه است
او افزود: طبق آمار شش هزار انواع اقامتگاه در کشور موجود است. بااینکه این ظرفیت در قیاس با ظرفیت داخل کشور و حتی در مقایسه با کشورهای همسایه و مسلمان ضعیف است و به شدت نیاز به بهبودی دارد. از کل این آمار نیز ۱۲۷۲ هتل در کشور وجود دارد که شاید به اندازه مجموع هتل های یکی از شهرهای ترکیه باشد و این نشان دهنده ظرفیت پایین اقامتگاه هتلی در ایران است.
مدیرگروه گردشگری مرکز پژوهش های مجلس اضافه کرد: ۳۵ درصد از ناوگان حمل و نقل مسافربری بالای ۱۵ سال عمر دارند که در حمل و نقل هوایی اوضاع ضعیف تر است و میانگین عمر آن به شدت بالا است.
آخرین قانون گردشگری ۳۰ سال پیش نوشته شده
وی اظهار نمود: مجموع این آمارها نشان میدهد گردشگری با وجود روند رو به رشد، چالش عمده ای دارد که ناشی از سیاستگذاری و مقررات است. آخرین قانونی که در زمینه توسعه ایرانگردی و جهانگردی تصویب شده به مهر ۱۳۷۰ برمی گردد. در این ۳۰ سال، کسب وکارها و مدلهای توسعه این حوزه تغییرات زیادی داشته، ولی هنوز قانون توسعه ایرانگردی و جهانگردی مربوط به زمانی است که سازمان ایرانگردی و جهانگردی زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد بود. این قانون به اصلاح نیاز دارد تا ناظر بر وضعیت موجود باشد و روند آینده را در این صنعت ببیند.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) در ادامه این جلسه، درباره سیاستگذاری های الزامی دولت سیزدهم در رابطه با گردشگری، به بیانیه گام دوم انقلابِ مقام معظم رهبری اشاره نمود و اضافه کرد: اگر تصویر ایران در دنیا اصلاح نشود، تمام کوشش های ما در زمینه های دیگر تحت شعاع قرار می گیرد. گردشگری خود یک رسانه با اثرگذاری پایدار است؛ وقتی کسی به ایران می آید و در این زیست بوم نفس می کشد و با مردم زندگی می کند، حتی اگر مورد هجوم هزاران رسانه قرار گیرد ذهنیتش گرفتار تغییر نمی گردد. ظرفیت گردشگری در پیشرانی فرهنگی شاخص است.
وی ادامه داد: مثال ملموس عراق است. ۳۰ سال با نگاه دیگری در رسانه های ما درباره عراق صحبت می شد، اما وقتی اربعین اتفاق افتاد، ملت ها با هم ارتباط برقرار کردند دیگر به این راحتی از ملت عراق نمی توان دشمن ساخت، چون در یک مسیر و در رویدادی مشترک با هم زیست دارند. این اثر رفت و آمد به کشورها است. وقتی سه و نیم میلیون ورودی از عراق داریم و برآورد می شود اگر زیرساخت فراهم گردد، این آمار سه برابر بیشتر خواهد شد، دیگر دشمن سازی از یک همسایه برای ایران به آسانی اتفاق نمی افتد.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: پیوندی که گردشگری می تواند در امتداد تشکیل امت واحده در امتداد تمدن نوین اسلامی داشته باشد، با اهمیت ترین ابزار حاکمیت است. بحث ما از گردشگری اصلا اقتصادی نیست. آورده ای که صنعت گردشگری و تسهیل رفت و آمد بین کشورهای مسلمان برای جمهوری اسلامی می تواند داشته باشد بمراتب بالاتر از آورده اقتصادیست. استقبال زیادی که امروز از هر محصول ایرانی در عراق می شود، به ارتباطی برمی گردد که بوسیله صنعت گردشگری دو کشور به وجود آمده است.
سواحل را فریز کرده اند
طلایی با اشاره به ظرفیت های پنهان در کشور نیز اظهار نمود: کدام کشور را در دنیا سراغ داریم که بیش از پنج هزار کیلومتر ساحل داشته باشد، اما هیچ استفاده ای از آن نشود؟ هزار کیلومتر در جنوب کشور ساحل وجود دارد، اما هیچ نمودی از توسعه در آن مشاهده نمی گردد. آیا به جز گردشگری می توان این سواحل را ارتقاء داد؟ جایی هم که در پهنه ساحلی خزر ارتقاء دادیم، ۷۰ درصد در اختیار نهادها و سازمان است. این ظرفیتی است که توسط دستگاهها فریز شده و در اختیار گردشگری نیست.
از ترس آفت گردشگری، آنرا توسعه نمی دهند
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) اضافه کرد: ۲۴ میلیون هکتار از پهنه سرزمینی کشور کویر است، بیش از هفت هشت استان درگیر کویر هستند، کویری که برای کشورهای دیگر نعمت است و یک هزارم آنرا همسایه جنوبی ما دارد و به خوبی استفاده می نماید، ولی ما همیشه از ترس اینکه توجه به گردشگری می تواند آفت فرهنگی به همراه داشته باشد، سراغ توسعه نرفته ایم. یکی از تابوهایی که دولت سیزدهم باید بشکند تغییر نگاه سیاستگذار به گردشگریست. نباید با ترس و لرز برخورد کنید. گردشگری لطمه دارد، ولی قابل کنترل است، کشورهای همسایه آنرا کنترل کرده اند. هر کشوری به مدیریت اثرات مخرب گردشگری پرداخته است.
مدیر گروه گردشگری مرکز پژوهش های مجلس اظهار نمود: سال آینده بزرگترین رویداد جهانی در همسایگی ما اتفاق می افتد، در کشوری که بهترین روابط سیاسی را با ایران دارد؛ جام جهانی ۲۰۲۲ قطر. چقدر در داخل کشور و جزایر خلیج فارس برنامه ریزی کردیم تا از ظرفیت سه و نیم میلیون نفری که مقرر است تماشاچی این رویداد باشند استفاده کنیم؟ حدودا هیچی.
او اضافه کرد: حدود هشت هزار امامزاده در کشور وجود دارد که متولی آن، اوقاف است. چقدر برای تورهای مذهبی برنامه ریزی کرده و چقدر احساس تکلیف به وجود آمده که مسیر گردشگری مذهبی را ایجاد کند؟ آستان مقدس چهارگانه (حرم امام رضا، عبدالعظیم، حضرت معصومه و شاهچراغ) با رویکرد خود چقدر برای گردشگری زیارتی و مذهبی برنامه ریزی کرده اند؟
طلایی با تاکید بر ضرورت تعیین رویکرد دولت در رابطه با گردشگری، اظهار نمود: اگر انتظار بر این است که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به تنهایی مشکلات صنعت گردشگری را در دولت سیزدهم حل کند، مطمئن باشید اتفاقی نمی افتد، اما اگر رویکرد دولت استفاده از ظرفیت گردشگری باشد، می تواند به همه دستگاهها تکلیف کند، آن موقع می توان انتظار تحول در صنعت گردشگری را داشت.
وزارت راه ۴۰ درصد از بودجه عمرانی کشور را می گیرد اما نظر گردشگری را نمی گیرد
این استاد دانشگاه با اشاره به نظام بودجه ریزی گردشگری کشور، اظهار داشت: بودجه ای که حاکمیت برای گردشگری خرج می کند بمراتب بالاتر از بودجه ای است که در اختیار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قرار داده، در حقیقت این بودجه بین دستگاه های مختلف پخش شده است. ۴۰ درصد از بودجه عمرانی کشور به حوزه حمل و نقل اختصاص می یابد، اما وزارت راه و شهرسازی برای گسترش زیرساخت چقدر رویکرد گردشگری دارد و در زمان راه اندازی فرودگاه، اتوبان و... آیا پیوست گردشگری دارد و نظر وزارت میراث فرهنگی و گردشگری را می پرسد؟ حمل و نقل کشور بدون پیوست توریست برنامه ریزی می شود. سازمان هواپیمایی برای تعیین نرخ بلیت در مقاصد داخلی و خارجی چقدر نظر وزارت میراث فرهنگی و گردشگری را می پرسد؟ خودش تصمیم می گیرد.
وی ادامه داد: بزرگترین هلدینگ های اقامتی دست بخش های حاکمیتی و سازمان های دولتی است، بخش خصوصی نمی تواند در این عرصه نفس بکشد. وقتی پیوستگی بین زنجیره خدمات گردشگری رخ می دهد دولت رویکرد تحول در این عرصه خواهد بود. در این عرصه که نمی توان «انا رجل» بود.
طلایی افزود: این وزارتخانه تازه تاسیس شده و می دانیم چه چالش هایی دارد، بودجه کمی هم دارد؛ فقط ۲۵ درصد از کل بودجه وزارتخانه به گردشگری می رسد. اسمش رستم است اما یال و کوپال ندارد. اگر رویکرد دولت بر تحول گردشگریست باید در نظام بودجه ریزی و دستگاه های متولی، وظایف را مشخص نماید و آنها را کنار هم قرار دهد تا با وحدت و فرماندهیِ وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، کار را پیش ببرند.
مدیر گروه گردشگری مرکز پژوهش های مجلس با اشاره به موازی کاری ای که در سایر وزارتخانه ها با گردشگری شده است، اضافه کرد: در گردشگری سلامت، یکی از بزرگترین چالش ها وزارت بهداشت و درمان است و هر از گاهی اختلاف بین دستگاهی موجب می شود مسافر و توریست ضربه ببیند. اگر رویکرد دولت گردشگری باشد، حتما به سمت ارائه لوایح به مجلس می رود تا چالش ها را حل کند.
از مدل ترکیه در چالش سیاسی درس بگیریم
طلایی اظهار نمود: اگر رویکرد ایجاد تحول باشد، در نظام بودجه ریزی سازمان برنامه و بودجه را موظف می کند اصلاح بودجه ای داشته باشد و ناظر بر بودجه دستگاه های درگیر با موضوع گردشگری باشد و آنها بازخواست کند. باید در رابطه با کشورها، برنامه ریزی های گردشگری خاص داشته باشد؛ کشوری مثل ترکیه با خیلی از کشورها اختلاف سیاسی دارد، ولی طوری مدیریت می کند که در گردشگری اختلاف نداشته باشد، با ما روسیه و ایران در زمینه شام (سوریه) اختلاف دارد، ولی گردشگران ورودی از این دو کشور مدیریت شده است، اما اگر ما با کشوری چالشی داشته باشیم به سرعت به دیگر بخش ها تسری پیدا می کند. در سال ۹۴ حدود ۲۰۰ هزار ورودی از عربستان داشتیم، با چالش سیاسی سریع این عدد صفر شد. درحالی که ترکیه همزمان با اختلافی که با روسیه داشت، حجم سفر از این کشور را کنترل و مدیریت کرد، بطوریکه بیشترین ورودی ترکیه از روسیه است و نشان میدهد وحدتی منسجم دارند و این طور نیست هر بخشی برای خود برنامه ریزی کند. بدین سبب اگر مقرر است موضع گیری سیاسی داشته باشیم این دستور باید از جانب دولت باشد تا پیوند بین حوزه های دیگر عمیق تر شود و لطمه نبیند یا حداقل اثرات آن تصمیم را مدیریت کنند و یا با رویکرد نظرخواهی از فعالان این بخش پیش بروند.
منبع: onlytravel.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب