این مسجد محلی به خیابان احتیاج ندارد!
به گزارش فقط سفر اصفهان آقای شهردار عظیمیان خطاب به دکتر هنرفر اظهار نمود که «آقای دکتر به نظر شما بهتر نیست در مقابل مسجد تاریخی حکیم خیابانی راه اندازی و مسجد در بَر آن قرار گیرد تا جلوه آن بهتر تجلی پیدا کند؟ نظر شما دراین باره چیست؟» مرحوم دکتر هنرفر پاسخ داد: «به نظر من شما در این حوزه هیچ کاری نکنید بهتر است!»
در آخرین گزارشی که بهمن ماه ۱۳۹۹ درباره ماجرای تخریب حمام صفوی خسرو آغا و عوامل آن در خبرگزاری ایسنا منتشر گردید ضمن در نظر گرفتن مجموع گفتگوها و گزارش های در رابطه با این مورد و با استناد به متن صورت جلسه ای که در تاریخ هشتم فروردین ماه ۱۳۷۴ یعنی چند روز پیش از تخریب این حمام به امضای عبدالحسین سیف الهی معاون عمرانی استانداری اصفهان، حسن روانفر مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان، ناصر آرمان پناه رئیس کانون کارشناسان دادگستری و حسن کریمیان شهردار وقت منطقه سه اصفهان رسیده است و رونوشت آن برای حمید عظیمیان شهردار مرکزی اصفهان هم ارسال شده بود، هم چنین با رجوع به نامه اسحاق جهانگیری استاندار وقت اصفهان خطاب به علی محمد بشارتی جهرمی وزیر وقت کشور به تاریخ ششم اردیبهشت ماه ۱۳۷۴، به نقش شهرداری و استانداری وقت اصفهان در تخریب این بنای متعلق به دوران صفوی اشاره شد.
در این گزارش هم هوشنگ پوریای ولی، مدیر سابق امور اجتماعی، اداری، حقوقی و املاک و قراردادهای شهرداری اصفهان که بعنوان شهردار مناطق شمالی زاینده رود هم فعالیت داشته است، در گفتگو با ایسنا ضمن اشاره به طرح های کوکس و ارگانیک، به خاطره خود از دیدار اسحاق جهانگیری و حمیدرضا عظیمیان با لطف الله هنرفر، نویسنده، استاد ممتاز و مؤسس گروه تاریخ دانشگاه اصفهان اشاره می کند، دیداری که در آن از راه اندازی خیابانی در مقابل مسجد حکیم صحبت شده است و با مبحث حمام خسرو آغا ارتباط مستقیم دارد.
اعتراض صاحبنظران آثار تاریخی به شرح شرکت کوکس
هوشنگ پوریای ولی در گفت وگویی با ایسنا درباره حمام خسرو آغا ضمن نگرش به طرح های جامع کوکس و ارگانیک اظهار نمود: در نیمه دهه ۳۰ شمسی هنگامی که مرحوم حبیب اشراقی شهردار اصفهان بود صدراعظم آلمان غربی (کنراد آدنایر) میهمان رسمی کشورمان بود که در برنامه مسافرت او دیدار از اصفهان و ملاحظه آثار تاریخی شهر هم منظور شده بود. در این مسافرت که بسیار موردتوجه صدراعظم آلمان غربی قرار گرفت شهردار اصفهان از او تقاضا کرد که برای تهیه طرحی جامع به منظور انجام اصلاحات و آبادانی اصفهان نصف جهان شرکتی آلمانی برای طراحی و تهیه طرح جامع را معرفی نماید که بدین سان با همکاری صدراعظم آلمان که روزگاری در زادگاه خود شهر کلن پیشه شهرداری داشت مهندسان مشاور کوکس مأمور این نیاز شدند و بعد از طی تشریفات قانونی، شرکت مورد اشاره با همراهی مرحوم «سید رضا همایونی» تنها کارمندی که مدارج تحصیلی را تا انتهای دوره متوسطه طی کرده و دیپلمه بود و با اشتغال در بخش های مختلف شهرداری با کم و کیف محله ها و آثار طبیعی و تاریخی و کوی و برزن آن شهر هم آشنایی کافی داشت کار خویش را شروع کرد.
مدیر سابق امور اجتماعی، اداری، حقوقی و املاک و قراردادهای شهرداری اصفهان افزود: نگرش شرکت کوکس در آن زمان که درست یک دهه از آخر جنگ جهانی دوم می گذشت بیشتر متوجه شیوه نوسازی و طراحی بنیادی شهر اصفهان همچون شهرهای جنگ زده و ویران شده آلمان بود و بعد از تصویب و اجرا در بسیاری جهات ازجمله قرار گرفتن اراضی و املاک متنفذان و مالکان عمده در راه طرح های پیشبینی شده و عدم توجه به بافت قدیم و آثار و بناهای تاریخی مورد اعتراض بزرگ مالکان و صاحب نظران آثار تاریخی و لزوم حفظ هویت و بافت تاریخی اصفهان قرار گرفت.
مصونیت حمام خسرو آغا در طرح مهندسان مشاور ارگانیک
پوریای ولی با اعلان اینکه در این طرح ابتدا خیابان استانداری (صور اسرافیل) به طرف شمال با عرضی وسیع تر از پهنای کنونی خیابان مزبور پیشبینی شده بود و شهرداری هم در جای جای آن پلاک هایی را خریداری و آزاد کرد که به صورت فضای باز مورداستفاده پارکینگ اماکن و مستحدثات محلی قرار می گرفت، اظهار داشت: سرانجام طرح جامع کوکس بعد از چند سال بلاتکلیفی لغو شد و مهندسان مشاور ارگانیک که در فرانسه فعالیت داشته به جای طراح پیشین طرح جامع دیگری را با در نظر گرفتن تمام ایرادها و اشکالاتی که مطرح شده بود تهیه و به تصویب مقامات مسئول رساندند که در آن حمام تاریخی خسرو آغا و بازار و خانه های بافت قدیمی، حریم مسجد حکیم و اطراف آن مصون از تخریب شد.
او اضافه کرد: در سال ۱۳۵۶ شمسی به مناسبت برگزاری مراسم جشن فرهنگ مردم که توسط وزارت فرهنگ و هنر در اصفهان با تجمل و تشریفات گسترده در میدان نقش جهان برگزار شد حمام خسرو آغا هم با مرمت و بهسازی و به نگری ظرایف تاریخی و سنتی حمام های قدیم اصفهان به صورت چایخانه و میهمان پذیر تبدیل شد و از میهمانان مرکز که برای تماشای این مراسم دعوت شده بودند پذیرای سنتی به عمل آمد.
گفت وگوی حمید عظیمیان و اسحاق جهانگیری با لطف الله هنرفر
شهردار مناطق شمالی زاینده رود به ماجرای انفجار حمام خسرو آغا با نارنجک اشاره و خاطرنشان کرد: در جریان وقوع انقلاب اسلامی این حمام توسط مغرضین گرفتار صدمه ساختاری شد که شهرداری اصفهان به ناچار آنرا تعطیل و محصور کرد. باید گفته شود که خسرو آغا همچون علیقلی آغا یکی از خواجگان دربار صفوی بود که به لحاظ فقدان نسل و نداشتن وارث بعد از مرگ وصیت کرده بود برای رفاه ساکنان محل از راه صرف وجوه بازمانده ی او حمامی عمومی در نزدیکی بازار بزرگ و میدان نقش جهان ساخته شود و درآمد آن مصروف استنساخ کتب دینی شود که به همین نحو سال ها پیش از ظهور چاپ عملی می شد.
پوریای ولی افزود: در زمان استانداری آقای اسحاق جهانگیری و شهرداری حمید عظیمیان یک شب آنها به دیدار مرحوم لطف الله هنرفر نویسنده و استاد ممتاز و مؤسس گروه تاریخ دانشگاه اصفهان رفته بودند که من هم در آن ملاقات حضور داشتم. آن شب مذاکرات مفصلی در زمینه آثار ارزشمند تاریخی اصفهان و توجه به نکوداشت آنها صورت گرفت و در اثنای صحبت ها آقای شهردار عظیمیان خطاب به دکتر هنرفر اظهار نمود که «به نظر شما آقای دکتر بهتر نیست در مقابل مسجد تاریخی حکیم خیابانی راه اندازی و مسجد در بَر آن قرار گیرد تا جلوه آن بهتر تجلی پیدا کند؟ نظر شما دراین باره چیست؟» مرحوم دکتر هنرفر پاسخ داد: «به نظر من شما در این حوزه هیچ کاری نکنید بهتر است! مسجد حکیم داوود از مساجد تاریخی و کهن اصفهان است که پیشینه راه اندازی آن به دوره دیلمیان می رسد که اصفهان در آن زمان پایتخت بوده است و در زمان صفویان تعمیر و بازبینی بنیادی در آن صورت گرفت که به وضع فعلی درآمد. این عبادتگاه برای اهالی محل اطراف آن ساخته شده و در واقع مسجد محلی است. اگر بانیان آن می خواستند در بر شارع و خیابان راه اندازی شود و همچون مسجد جامع عباسی (مسجد امام) و مسجد شیخ لطف الله، مدرسه علمیه چهارباغ و مسجد جامع عتیق دیدگاه و منظر مطلوب تر داشته باشد همان موقع این برنامه را عملی می کردند. خیر به هیچ وجه این مسجد محلی به خیابان احتیاج ندارد!»
او اضافه کرد: متأسفانه بعد از چندی به رغم مخالفت مسؤلان میراث فرهنگی و صاحب نظرانی که تخریب حمام خسرو آغا و دخل و تصرف در بافت قدیم را مغایر با قوانین و ضوابط بناهای تاریخی و اماکن قدیمی می دانستند حوزه عمران استانداری و شهرداری اصفهان مشترکاً شبانه با قطع برق خیابان سپه و چهل ستون به وسیله ادوات سنگین راه سازی به تخریب و نابود کردن این اثر تاریخی کم نظیر مبادرت کردند و در صبح روز بعد مردم حیرت زده با ویرانه ای اندوه بار مواجه گشتند.
غارت کارخانه بافندگی زاینده رود و فروش نیمی از باغ غدیر
پوریای ولی که از مدیران خوش نام و باسابقه شهرداری اصفهان به حساب می آید در بخش دیگری از صحبت های خود به برخی دیگر از اقداماتی اشاره نمود که برخلاف چارچوب قانونی صورت گرفته و در گزارش های بعدی به مبسوط به آنها پرداخته خواهد شد. او ضمن اشاره به برخی دیگر از تخریب ها و بی مبالاتی های شهرداری اصفهان در دوره های مختلف، اظهار داشت: در آن سال ها اگرچه انجام عملیات بنیادی در قلمرو بافت تاریخی شهر به دفعات برای دست اندرکاران متذکر و یادآوری شده بود چند مورد دیگر هم برخلاف چارچوب قانونی صورت پذیرفت که از آن جمله ساخت بنای عظیم معروف به ارگ جهان نما در سطح میدانی است که به نام شریف حضرت امام حسین (ع) نام گذاری شده بود و در بر آن کاروانسرایی وجود داشت که دقت نظر درباره آن ازلحاظ موقعیت اهمیت بسیاری داشت.
مدیر سابق امور اجتماعی، اداری، حقوقی و املاک و قراردادهای شهرداری اصفهان اضافه کرد: همینطور احداث مغازه هایی برخلاف پیشینه تاریخی صفوی در بَر چهارباغ عباسی و به یغما دادن بیست وپنج جریب زمین کارخانه بافندگی زاینده رود در بر بلوار آیینه خانه که پیش از انقلاب برای تالار بزرگ شهر خریداری شده بود و به جای آن گروهی بسازوبفروش سوداگر مستحدثات گران قیمت ساخته اند. ضمن این که تغییر کاربری کارخانه های ریسندگی و بافندگی واقع در جنوب زاینده رود و اطراف خیابان چهارباغ بالا که کاربری فرهنگی داشت و فروش قریب نیمی از باغ غدیر برای برج سازی و مواردی دیگر که ذکر آنها جز ملال خاطر و تأسف نتیجه دیگری ندارد قسمتی دیگر از برنامه های کارشناسی نشده ای بود که هریک هزینه ای کلان بر دوش شهرداری داشته است جز افسوس و تأسف از ناآگاهی و بی مبالاتی متصدیانی که رسالت خویش را خدمت به مردم و شهر پایتخت فرهنگ و تمدن اسلامی می دانسته اند نبوده و نیست.
او در انتها صحبت های خود به آیه ای از سوره حشر اشاره نمود و اضافه کرد: فاعتبروا یا اولی الابصار.
منبع: فقط سفر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب