بندرگاهی كه تنها خاطراتش از تجارت با شوروی مانده
به گزارش فقط سفر در دوران پهلوی، تنكابن به نام ˮشهسوارˮ، توسعه و تغییر نام یافت و گاهی ˮبندر شهسوارˮ خوانده می شد.
بندر شهسوار محل تجارت و صادرات انواع چوب های صنعتی و هم دام، مركبات و برنج به شوروی سابق بود كه از میان این محصولات، برنج و چوب قسمت اعظم آنرا تشكیل می داد و هم حمل و نقل مسافر بین بنادر آستارا، انزلی، شهسوار و بندرگز هم در آن زمان از رونق ویژه ای برخوردار بود.
تنكابن مطابق تقسیمات كشوری در مازندران واقع شده و بزرگترین شهرستان غرب این استان است. "فیض" نام قدیم آن در زمان صفویه بود كه به ترتیب در دوران قاجار و پهلوی به نام های "تنكابن" و "شهسوار" تغییر نام پیدا كرد.
ولایت "محال ثلاث" كه در اواخر دوران قاجار با جدایی تنكابن از استان گیلان به وجود آمد، منطقه وسیعی شامل تنكابن، كلارستاق و كجور را شامل می شد كه با مركزیت تنكابن اداره می شد و از شرق استان گیلان تا بخش هایی از غرب مازندران ادامه می یافت.
جالب است بدانید، اداره كل ثبت احوال مازندران در سال ۱۳۰۵ تأسیس شد و با ۵ اداره ثبت احوال ساری، بابل، قائمشهر، آمل و تنكابن آغاز به كار كرد و اتفاقا نخستین شناسنامه در استان مازندران به نام "سید آقا میرزا فرزانه" در تاریخ ۱۳۰۵/۱۱/۰۴ در اداره ثبت احوال تنكابن صادر گردیده است.
بعد از انقلاب اسلامی دوباره نام تنكابن احیا شد اما وسعت شهرستان به تدریج و از اواسط دوران پهلوی تابحال بسیار كاهش یافت و شهرستان های رودسر، رامسر، عباس آباد، كلاردشت، چالوس و نوشهر به تدریج از این شهرستان جدا شدند. بندر شهسوار هم بعد از انقلاب اسلامی كارایی خویش را از دست داد و الان هیچ اثار واضح و آشكاری از آن وجود ندارد.
علاوه بر بندرگاهی كه تنها نامی از آن باقیمانده، وجود باغات كیوی و مركبات، مزارع برنج، برخورداری از جنگل های هیركانی بكر و انبوه، مراتع، كوهستان ها، دریا و ساحل گسترده، پتانسیل های بالقوه گردشگری و اقتصادی متنوعی را در اختیار شهرستان تنكابن داده تا بتواند سبب پیشرفت این شهرستان شود اما به قول مستند ساز تنكابنی، تنكابن در دهه های اخیر با وجود ظرفیت ها و استعدادهای خدادادی اش نتوانسته رشد محسوسی را تجربه كند.
محمد رضا ظفری در گفتگو با ایسنا، دلیل این امر را نبود مدیران و نمایندگان مطالبه گر در سطح منطقه، عنوان و اظهار نمود: متاسفانه شهرستان تنكابن بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از وجود یك مدیر توانمند و با نفوذ بی بهره مانده و نتوانسته مطالبات به حق خویش را بیان و درخواست كند.
وی با اشاره به پیشرفت شهرستان های مجاور كه پیشتر، بخشی از توابع تنكابن بودند با ذكر مثالی اظهار داشت: شهرستان نوشهر كه حالا منطقه ویژه اقتصادی و گردشگری نام گرفته تنها به علت وجود بندر، صاحب این عنوان شده است و چه بسا كه اگر بندر شهسوار حالا وجود داشت این امكان برای تنكابن هم فرآهم بود.
این مستندساز، علت احیای بندر در تنكابن را به شرایط مساعد منطقه و توپوگرافی مناسب آن نسبت داد و تصریح كرد: اگر مسئولان و مدیران شهرستانی در 40 سال قبل بر احیا، تولید و راه اندازی بندر در تنكابن پافشاری كرده بودند حالا جایگاه شهرستان تنكابن به مراتب بهتر از وضعیت فعلی بود.
ظفری با ابراز تاسف از نبود یك مدیریت جامع و توانمند در این شهرستان خاطرنشان كرد: با وجود تمام استعدادهای خدادادی كه در اختیار شهرستان تنكابن بوده اما استفاده بهینه نكردن از آنها و فقدان برنامه مدون و مفصل برای بهره برداری مناسب و شایسته از این ظرفیت ها سبب جا ماندن تنكابن از قطار پیشرفت شده است.
پیش از این احمد غلامی، كارشناس ارشد گردشگری و هتل داری در گفت و گو با ایسنا اظهار كرده، بررسی آمار حضور گردشگران در استان مازندران و تحلیل پراكندگی این جمعیت شناور نوروزی، نكات قابل تامل و مهمی را آشكار می سازد.
وی ادامه داد: اولین مورد تعداد بازدید از موزه های استان نسبت به تعداد جمعیت ورودی به آن است كه تنها 360 هزار نفر از این موزه ها در سراسر استان بازدید نمودند. همینطور پربازدیدترین نقاط استان را طبق آمار «تله كابین رامسر»، «تله كابین چالوس» و «عباس آباد بهشهر» به خود اختصاص دادند.
غلامی اضافه كرد: برترین شهرهای استان از نظر جذب توریست را به ترتیب بابلسر، نور، نوشهر، چالوس و رامسر تشكیل دادند كه در هیچ یك از این موارد نام شهرستان تنكابن دیده نمی گردد و نكته جالب در این میان حضور مقتدر همسایه غربی در هر دو عنوان مذكور است.
وی خاطرنشان كرد: این آمار جالب و البته تكان دهنده در مورد تنكابن در شرایطی است كه سالها قبل از این، شهرستان تنكابن در لیست مناطق پربازدید استان مازندران قرار داشت اما بعد از وقوع اتفاقات نادرست، ناگوار و غیركارشناسی چون ساخت و سازهای بی رویه در ارتفاعات، تخریب جنگل و ویلاسازی، اشغال فضاهای جنگلی توسط طرح های مختلف پرورش ماهی و راه اندازی اماكن موقت گردشگری كه با كم ترین امكانات و نادرست ترین شكل بوجود آمده بودند و سرانجام مهم تر از همه، بعد از ساخت كمربندی ناقص، نامناسب و نادرست شهری، جایگاه تنكابن در جذب توریست به شدت رو به افول رفت و امروز باید اذعان كرد كه نام و نشانی از آن شهرستان بزرگ و تاریخی به جا نمانده است.
این استاد دانشگاه و فعال حوزه اكوتوریسم، مدیریت غیر اصولی را دلیل اصلی ركود توریست در تنكابن دانست و اضافه كرد: علاوه بر این اتفاقات كه تمام آنان نتیجه تصمیمات نادرست، غیركارشناسی و بدون برنامه مدیران پیشین شهرستانی و استانی بود، هیچ اقدام موثری در حوزه های دیگر گردشگری شهرستان هم رخ نداد.
غلامی خاطرنشان كرد: در شرایطی كه دریا اولین و مهم ترین جاذبه گردشگری استان مازندران است، ساحل شهرستان تنكابن همچنان و بعد از گذشت این سال ها در انتظار بازگشایی یك مركز تفریحی مناسب و درخور نام شهرستان مانده است.
لیلا صدیق، كارشناس و مجری تورهای گردشگری هم قبل از این به ایسنا گفته، برتری غرب استان مازندران نسبت به شرق در دسترسی سریع به جنگل و دریا و هم فراهم بودن امكان حركت و عزیمت گردشگران از اقصی نقاط كشور به منطقه غرب استان از راه محورهای مواصلاتی كه بیشترین آمار تردد مسافران را در روزهای نوروز به خود اختصاص دادند، شرایط مناسبی را جهت جذب گردشگران مهیا ساخته است.
وی ادامه داد: اما در تنكابن كم ترین توجهی از جانب مسئولان حوزه گردشگری و مدیران ارشد شهرستانی به جذب توریست صورت نگرفته، چون كه مبادی و ورودی های شرقی و غربی شهر تنكابن كماكان پشت وعده های این سال و آن سال مدیران ادارات مختلف مانده و حتی جهت اصلاح و ترمیم محور كمربندی و تولید خروجی و نظایر آن، كوچك ترین قدمی توسط مسئولین ارشد ادارات شهرستان صورت نگرفت.
صدیق، تنكابن را سرشار از ظرفیت های گردشگری دانست و خاطرنشان كرد: نبود زیرساخت گردشگری بخصوص در زمینه تامین امكانات رفاهی برای مسافران و گردشگران، سواحل بی سروسامان و مملو از آلودگی و زباله، نبود بازارها و بازارچه های سنتی معتبر و مطرح با عنایت به تولیدات خاص منطقه، عدم بهره برداری مناسب از ظرفیت بالقوه طبیعی، نبود جاذبه ها و اماكن ویژه گردشگری نظیر موزه ها، هتل ها، مجتمع های تجاری خاص و نظایر آن و هم عدم حمایت و توجه جهت تولید چنین مراكزی در سال های گذشته سبب شده تا تنكابن با داشتن پایه و توانایی در هریك از موارد فوق نتواند در این صنعت حرفی برای گفتن داشته باشد.
وی تصریح كرد: امروز سهم تنكابن از گردشگری تنها محدود به اندك مسافرانی است كه نه برای اقامت چند روزه و برنامه ریزی شده كه برای گذر از منطقه و یا توقفی كوتاه وارد آن می شوند و علاوه بر این كه تمامی مایحتاج خویش را به همراه دارند و به خرید و تهیه ضروریات بسنده می كنند، بلكه ارمغانی جز ترافیك، زباله، آلودگی صوتی و غیره به همراه ندارند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب