استاد جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی مطرح كرد؛
30 درصد تهرانی ها افسرده و ناامیدند، احساس امنیت ملی ایرانیان بالاست
فقط سفر: استاد جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی اظهار داشت: بر طبق پژوهشی كه پارسال در تهران انجام شد به این نتیجه رسیدیم كه 30 درصد از شهروندان تهرانی یا افسرده اند یا ناامید هستند یا نسبت به آینده نگرانی مفرط دارند.
به گزارش خبرنگار ایسنا، دكتر رضا صفری شالی در هشتمین نشست بررسی مسائل اجتماعی و اقتصادی ایران كه با مبحث سرمایه اجتماعی به همت اداره فعالیت های دینی، ادبی، هنری معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی البرز در دانشگاه خوارزمی برگزار شد، اظهار داشت: هر جامعه ای برای رشد و توسعه نیاز به چند سرمایه دارد؛ نخستین سرمایه فیزیكی و اقتصادی می باشد اما از دهه 1950 خیلی از صاحب نظران به سرمایه انسانی پرداختند؛ عمده تاكید سرمایه انسانی بر دانش و تخصص بود و گفته می شد یك جامعه برای رسیدن به توسعه علاوه بر سرمایه اقتصادی به سرمایه انسانی هم نیاز دارد كه شامل كارشناسان، مدیران و نیروی انسانی متخصص است.
صفری اضافه كرد: اما از دهه 1970 به بعد مشاهده شد كه برخی جوامع هم سرمایه اقتصادی و هم سرمایه انسانی دارند اما به پیشرفت دست نمی یابند، ازاین رو به این نتیجه رسیدند كه حتماً یك پارامتر دیگر هم وجود دارد و از آن به بعد بحث سرمایه اجتماعی عنوان شد.
وی افزود: این سرمایه به موضوعات غیرملموس جامعه چون پیوندها، ارتباطات، امنیت، مشاركت، امید و نشاط اشاره دارد؛ تصور كنید جامعه ای كه در آن سرمایه انسانی و اقتصادی وجود دارد اما مردم به مسئولین یا به هم اعتماد ندارند اینجاست كه یك جای كار می لنگد؛ بر این اساس می توان اظهار داشت كه سرمایه اقتصادی و انسانی برای پیشرفت شرط لازم هستند اما سرمایه اجتماعی شرط كافی است.
این استاد جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی افزود: برای سرمایه اجتماعی می توان شش بعد شامل رضایت، اعتماد، امنیت، مشاركت، امید و نشاط در نظر گرفت. جوامعی كه در آن رضایت فردی، خانوادگی، اجتماعی، نهادین و سیاسی بالاتر است شانس رسیدن به پیشرفت بیشتر است.
صفری تصریح كرد: بعد دوم؛ اعتماد كه در ارتباط انسان ها تجلی پیدا می كند اگر این اعتماد وجود نداشته باشد ارتباط قطع می شود؛ بالاترین سطح اعتماد در ازدواج شكل می گیرد.
این استاد جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی خاطرنشان كرد: سومین بعد امنیت است كه در این رابطه می توان گفت امنیت به معنای در امان بودن و نداشتن ترس است، اگر وارد جایی شوید كه احساس امنیت نكنید احتمال ترك كردن آن مكان بسیار بالاست.
این پژوهشگر دانشگاهی افزود: اریك اریكسون می گوید انسان از زمانی كه متولد می گردد تا زمانی كه فوت می كند به دنبال امنیت است بر همین مبنا بالاترین احساس امنیت را یك انسان نسبت به مادر دارد اما شعاع امنیت به ترتیب گسترش پیدا می كند و انسان بعد از مادر به پدر این احساس را پیدا می كند تا در گام بعد به دایی، عمو و خاله این احساس به وجود می آید.
صفری تصریح كرد: آنتونی گیدنز می گوید جامعه مدرن مملو از ناامنی است و ما مدام به دنبال تولید امنیت برای خود هستیم، مثلاً درس خواندن ما یك بخش آن به امنیت ما باز می گردد چون ما دنبال این هستیم كه در بعد شغلی خود امنیت داشته باشیم.
وی در مورد اهمیت احساس امنیت توضیح داد: برپایه آمار موجود و پژوهش هایی كه انجام شده، مشخص گردید كه میزان سرقت ها در تهران از لندن كمتر است اما احساس امنیت در لندن بالاتر از تهران بود، دلیلی كه برای این مورد بعد از بررسی ها به دست آمد این است كه مكانیزم های اعتمادآفرین و جبرانی در لندن بهتر است مثلاً بیمه هزینه یك سرقت را جبران می كند این در ترمیم احساس امنیت نقش دارد البته این به معنای بهتر بودن یا بدتر بودن نیست منظور این است كه مثلاً در این مورد نظام های بیمه گر باید بهتر فعالیت كنند.
وی ادامه داد: یا برپایه آمار مشخص شد كه تعداد سرقت ها در تهران به نسبت جمعیت در مقایسه با دیگر شهرهای ما بسیار پایین است اما به علت انعكاس بالا، احساس ناامنی زود گسترش پیدا می كند و به صورت تصاعدی بالا می رود.
وی در مورد ابعاد امنیت هم اظهار داشت: امنیت سه بعد فردی اجتماعی و ملی دارد، امنیت فردی یعنی امنیت ناشی از معیشت، آموزش، بهداشت و خانواده، امنیت اجتماعی یعنی امنیت حضور در جامعه است و امنیت ملی هم امنیت مرزها و جغرافیایی است كه پژوهش ها نشان داده است علیرغم وجود مسائل برهم زننده امنیت در منطقه احساس امنیت ملی ایرانیان بسیار بالاست.
این استاد جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی افزود: بعد چهارم سرمایه اجتماعی، مشاركت است كه نمود عینی تر اعتماد و امنیت است، در شكل گیری سرمایه اجتماعی، امنیت و اعتماد مهم هستند و وقتی كه شكل می گیرند مشاركت هم به وجود می آید، البته بخشی از مشاركت، روانشناختی است و برخی افراد از این نظر ضعیف هستند اما در حالت كلی به دو مقوله اعتماد و امنیت باز می گردد.
صفری اضافه كرد: بعد پنجم و ششم سرمایه اجتماعی، امید و نشاط است، این دو بعد در سال های اخیر به مقوله سرمایه اجتماعی اضافه شده است، امید چشم انداز از آینده است كه از مقایسه خودمان نسبت به گذشته خودمان و مقایسه خودمان با افراد هم تراز خودمان به دست می آید.
وی توضیح داد: تدگار در كتاب "چرا انسان ها شورش می كنند" به مبحث محرومیت نسبی اشاره می كند كه همین امكان دارد سبب شورش شود، احساس ناكامی هم ناامیدی را بوجود می آورد.
صفری اظهار نمود: بخشی از امید هم بر اثر توقع و رفع توقع به وجود می آید مثلاً وقتی مسئولان به قول ها و تعهدهای خود پایبند هستند سبب می گردد امید اجتماعی در مردم افزایش پیدا كند اما برعكس آن امید اجتماعی گرفتار كاهش می گردد. امید در جامعه ما نیاز به صدمه شناسی دارد، هر چه امید اجتماعی كاسته می شود مردم برای حوزه امید فردی سرمایه گذاری می كنند، این شرایط خوب نیست چون در جامعه احساس بیگانگی اجتماعی به وجود می آید.
وی افزود: جامعه شناسی ما در حوزه امید باید پرسش و مطالبه گری كند و به آن پاسخ دهد، من سال 96 یك پیمایش در شهر تهران انجام دادم كه برپایه آن مشخص شد 30 درصد از شهروندان تهرانی یا افسرده اند یا ناامیدند یا نسبت به آینده نگرانی مفرط دارند، این 30 درصد نمی توانند سرمایه اجتماعی مثبتی برای جامعه شكل دهند.
این پژوهشگر دانشگاهی افزود: نیاز است كه بر روی این 30 درصد كار نماییم چون اینها گرفتار احساس بیگانگی شده اند و در واقع اینها همان افرادی هستند كه تا سكه گران می گردد اگر پول داشته باشند سكه می خرند و رفتارهایی از این دست دارند.
وی به بعد نشاط هم اشاره و تصریح كرد: نشاط اجتماعی در جامعه شناسی با هیجان زودگذر فرق دارد و به معنای سرزندگی اجتماعی است، نشاط با امید قرین است و نشاط اجتماعی از یك جامعه زنده و بالنده حكایت دارد.
صفری خاطرنشان كرد: خوشبختانه در مواردی چون امنیت، مشاركت و اعتماد وضعیت جامعه ما مطلوب است اما در حوزه امید اجتماعی نیاز است كه كارهای بیشتری صورت گیرد.
وی افزود: به جهت اینكه سرمایه اجتماعی تقویت شود علوم انسانی ما باید موضوعاتی كه در مورد سرمایه اجتماعی در فرهنگ ایرانی اسلامی وجود دارد شناسایی و معرفی شود ما باید فعالیت های داوطلبانه انجام دهیم چون رسالت دانشگاهی ما ایجاب می كند كه خیلی از كارها را مشاركتی و به صورت داوطلبانه انجام دهیم و انتظار هم نداشته باشیم.
صفری در انتها اظهار داشت: اوج سرمایه اجتماعی ایرانیان را در جنگ تحمیلی می توان دید كه هشت سال با كمترین امكانات و با بالاترین سرمایه اجتماعی توانستیم دوام بیاوریم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب